Βία και παρενόχληση στην Εργασία

Με το νόμο 4808/2021 (Α’ 101/2021) υιοθετήθηκε μια δέσμη μέτρων για την Προστασία της Εργασίας με τον οποίο κυρώθηκε η Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας. Στο πλαίσιο εφαρμογής του εντάσσονται εργαζόμενοι και απασχολούμενοι στον ιδιωτικό τομέα και το δημόσιο τομέα, ανεξάρτητα από το συμβατικό τους καθεστώς, συμπεριλαμβανομένων των απασχολούμενων με σύμβαση έργου, ανεξαρτήτων υπηρεσιών, έμμισθης εντολής, των απασχολούμενων μέσω τρίτων παρόχων υπηρεσιών, καθώς και άτομα που παρακολουθούν κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων των ασκούμενων και των μαθητευόμενων, εθελοντές, εργαζόμενοι των οποίων η σχέση εργασίας έχει λήξει, καθώς και άτομα που αιτούνται εργασία και εργαζόμενοι στην άτυπη οικονομία.

Ορίστηκε ρητά ότι α) ως «βία και παρενόχληση» νοούνται οι μορφές συμπεριφοράς, πράξεις, πρακτικές ή απειλές αυτών, που αποσκοπούν, οδηγούν ή ενδέχεται να οδηγήσουν σε σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική ή οικονομική βλάβη, είτε εκδηλώνονται μεμονωμένα είτε κατ` επανάληψη,  β) ως «παρενόχληση» νοούνται οι μορφές συμπεριφοράς, που έχουν ως σκοπό ή αποτέλεσμα την παραβίαση της αξιοπρέπειας του προσώπου και τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος, ανεξαρτήτως εάν συνιστούν μορφή διάκρισης, και περιλαμβάνουν και την παρενόχληση λόγω φύλου ή για άλλους λόγους διάκρισης,  γ) ως «παρενόχληση λόγω φύλου» νοούνται οι μορφές συμπεριφοράς που συνδέονται με το φύλο ενός προσώπου, οι οποίες έχουν ως σκοπό ή αποτέλεσμα την παραβίαση της αξιοπρέπειας του προσώπου αυτού και τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος κατά το άρθρο 2 του ν. 3896/2010 (Α` 107) και την παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4443/2016 (Α` 232). Οι μορφές συμπεριφοράς αυτές περιλαμβάνουν και τη σεξουαλική παρενόχληση του ν. 3896/2010, καθώς και μορφές συμπεριφοράς που συνδέονται με τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την έκφραση, την ταυτότητα ή τα χαρακτηριστικά φύλου του προσώπου.

Τέλος προβλέφθηκε ότι στον χώρο εργασίας, δεν εντάσσεται αποκλειστικά ο χώρος του γραφείου ή της παροχής εργασίας, αλλά και ο χώρος διαλείμματος, τα επαγγελματικά ταξίδια, ο χώρος επιμόρφωσης κ.α

Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας τέθηκε ως αρμόδιος φορέας για την διαχείριση καταγγελιών σε περίπτωση που ο εργοδότης δεν λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα.

Τέλος με την ΥΑ ΔΙΔΑΔ/Φ.64/946/οικ.858 (ΦΕΚ Β 343/2023) ορίστηκαν οι διαδικασίες καταγγελιών στις Υπηρεσίες του Δημοσίου για τα θέματα εργασιακής βίας και παρενόχλησης. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί η πρόβλεψη της εποπτικής αρμοδιότητας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, σε συνδυασμό με τον ορισμό ως αποκλειστικών των προθεσμιών εντός των οποίων πρέπει να δρα η Διοίκηση σε περιπτώσεις καταγγελιών.